Doğu Akdeniz’de üç yıl önceki yaz mevsiminde patlak veren krizde birçok dönüm noktası yaşandı, 2023 yazında ise bambaşka bir dönemin kapıları aralanıyor. 2020 yazında Doğu Akdeniz’i çevreleyen üç ülkeyle diplomatik ilişkisi bulunmayan Türkiye, geride kalan 36 ayda üç ülkeden ikisiyle yeniden köprü kurdu. İsrail’le başlayan diplomatik normalleşmeye kısa sürede Mısır da eklendi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip, Doğu Akdeniz geriliminin zirveye ulaştığı günlerde, 2020’de, Türk ve Mısır gizli servislerinin görüştüğünü açıkladı. Ardından iki ülkenin de dışişleri bakanları devreye girdi ve Katar’da Kasım 2020’de gerçekleşen Dünya Kupası sırasında Erdoğan ve Abdulfettah Sisi el sıkıştı. Temmuz 2023’e gelindiğinde ise Ankara ve Kahire karşılıklı büyükelçiler atadı, normalleşmede en kritik adım atıldı.
Ankara, diplomatik ilişkilerin kopuk olduğu bir başka Doğu Akdeniz ülkesi Suriye ile de yeni bir sayfanın hazırlıklarını yapıyor. Türk ve Suriyeli dışişleri bakanlarının görüşme ihtimali uzun süredir gündemde. Milliyet’te yer alan habere göre, Doğu Akdeniz gerilimindeki ana aktörlerden biri olan Yunanistan’da ise Kiryakos Miçotakis hükümeti genel seçimlerden zaferle çıktı ve yeni kabine işbaşı yaptı. Daha önce Türkiye karşısındaki şahin çıkışlarıyla tanınan Yorgos Yerapetritis’in dışişleri bakanlığı koltuğuna oturması, Ankara-Atina hattındaki en dikkat çekici gelişmeydi.
Miçotakis’e en yakın isimlerden biri olan Yerapetritis, sürpriz bir çıkışla deniz sınırları konusunda uzun süredir devam eden anlaşmazlığı çözmek için Türkiye ile görüşmelere başlamaya hazır olduklarını söyledi. Yorgos Yerapetritis’e göre, Atina yönetimi açık denizlerde petrol ve doğalgaz arama hakkı dahil her iki ülkenin münhasır ekonomik haklara sahip olduğu alanların belirlenmesi amacıyla bir anlaşmaya varmak için ‘halihazırdaki olumlu iklimden yararlanmak’ istiyor.
Ancak Yunanistan’ın yeni Dışişleri Bakanı, Atina’nın kırmızı çizgilerinden geri adım atmayacağını da ekledi:
“Geriye kalan tek şey, Türkiye’nin de samimi bir şekilde yakınlaşma yolunu açmak isteyip istemediğini belirlemek. Ancak bu Yunanistan’ın kırmızı çizgilerinden ya da ulusal önceliklerinden geri adım atacağı anlamına gelmez.”
Hem Türkiye’nin Mısır’la karşılıklı büyükelçi ataması hem de Yorgos Yerapetritis’in Güney Kıbrıslı mevkidaşı Constantinos Kombos’la yaptığı görüşmenin ardından sarf ettiği sözler, beklendiği gibi
ve bölge medyasında geniş yankı buldu.
, ‘Türkiye ve Mısır büyükelçi atadı, İlişkilerin iyileştirmesi yönünde çok önemli adım’ başlıklı haberinde Mısır lideri Abdulfettah Sisi’nin kısa sürede Türkiye’yi ziyaret edeceğini bildirdi.
Gazetedeki bir başka haberin başlığı,
‘Erdoğan’dan Pylos için Yunanistan’a çok sert çıkış ancak Türk medyasından Yorgos Yerapetritis’in sözleri için iyi haberler-Türkiye’nin diplomasisi çılgınca’
oldu.
‘Türkiye ve Mısır büyükelçi atayarak ilişkilerini bir üst seviyeye çıkardı’ derken,
‘Türkiye ve Mısır daha yakın’ başlığını seçti. Ankara ve Kahire yönetimlerinin on yıl sonra ilk kez büyükelçi atadığını hatırlatan Kathimerini, ‘yeni dönem’ yorumu yaptı.
‘Yeni büyükelçiler-Türkiye ve Mısır ilişkilerini normalleştiriyor’ başlığını attı, Yunanistan’ın en popüler internet sitelerinden biri olan
‘deki haberin başlığı ise ‘Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkiler yoluna giriyor-Kahire ve Ankara’ya büyükelçiler atandı’ şeklindeydi.
Mısır medyası perde arkasını yazdı
, Erdoğan ve Sisi’nin tokalaştığı fotoğrafı ilk sayfasından kullanıp ‘Türkiye ve Mısır diplomatik ilişkilerini büyükelçi seviyesine yükseltti’ başlığını tercih etti. Aynı yayın organındaki bir başka haber ise ‘İlişkiler yeniden başlıyor’ başlığıyla okurlara sunuldu.
‘Mısır ve Türkiye diplomatik ilişkilerini büyükelçi seviyesine çıkarıyor’ dedi, Ankara Büyükelçisi adayı Amr El Hamami’nin portresini yayımladı. Youm 7, Kahire yönetimini Ankara’da temsil edecek Hamami’nin büyük bir diplomatik tecrübeye sahip olduğunu kaydetti.
Suudi Arabistan’dan ilk tepki
Ankara-Kahire hattında yaşananları çok sayıda haberle okurlarına ulaştıran
ise, Mısır Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ahmed Ebu Zeyd’in büyükelçi adımının perde arkasını anlattığı habere yer verdi. Sözcünün verdiği bilgiye göre, Türkiye ve Mısır ilişkilerini geliştirme kararını almasının üzerinden bir yılı aşkın zaman geçti.
, Suudi Arabistan’dan gelen tepkiyi okurlarına aktardı. Haberin başlığı, ‘Suudi Arabistan: Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkilerin yükselmesi bölgeye olumlu şekilde yansıyacak’ oldu.